Μια φορά κι έναν καιρό... ο Πειραιάς ήταν νησί!

Ο πρώτος άνθρωπος που διατύπωσε την υποψία ότι ο Πειραιάς ήταν κάποτε νησί, ήταν ο αρχαίος έλληνας ιστορικός, γεωγράφος και φιλόσοφος Στράβων που έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ.

Φαίνεται πως είχε απόλυτο δίκιο και αυτό επιβεβαιώνεται από έλληνες και γάλλους γεωλόγους και αρχαιολόγους. Πριν από λίγα χρόνια δημοσιεύτηκε μία μελέτη στο έγκριτο γεωλογικό περιοδικό «Geology» από τον αναπληρωτή καθηγητή Γεωμορφολογίας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Κοσμά Παυλόπουλο, την λέκτορα στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Τριανταφύλλου και τους συνεργάτες τους από το γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) και το Πανεπιστήμιο Παρισιού.

Η ερευνητική ομάδα συνέλεξε πυρήνες από ερευνητικές γεωτρήσεις κοντά στον Πειραιά και τον Κηφισό και χρησιμοποίησε ραδιοχρονολόγηση άνθρακα για να δημιουργήσει το γεωλογικό χρονικό της περιοχής. Τα πορίσματα της έρευνας έδειξαν ότι όντως ο Πειραιάς ήταν κάποτε νησί που χωριζόταν από την υπόλοιπη Αττική με θαλάσσια ζώνη. Η ζώνη αυτή άρχιζε από την περιοχή του Φαληρικού όρμου, περνούσε μέσα από τη σημερινή συνοικία Καμίνια και κατάληγε στο σταθμό των «Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών – Πειραιώς».

Όλα αυτά πριν από 8.000 χρόνια, στην αρχή της Ολόκαινου εποχής όπου ο βραχώδης λόφος του Πειραιά είχε μία σύνδεση με την υπόλοιπη Αττική. Κατά τη διάρκεια όμως της Νεολιθικής Περιόδου (4850 – 3450 π.Χ.) και εξαιτίας της ανόδου των υδάτων, μετατράπηκε σε νησί που διαχωριζόταν από την Αθήνα από έναν ρηχό κόλπο.

Βέβαια η γεωλογία της περιοχής άλλαξε και πάλι με τη βοήθεια των ποταμών Κηφισού και Κορυδαλλού, των οποίων οι αποθέσεις σχημάτισαν μια λιμνοθάλασσα ανάμεσα στον Πειραιά και την Αθήνα πριν από περίπου 4.000 χρόνια. Τα ιζήματα των ποταμών συνέχισαν το έργο τους (να γεμίζουν τη λιμνοθάλασσα) μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ. όταν πρώτα ο Κίμων και μετά ο Περικλής συνέδεσαν τον Πειραιά με την Αθήνα μέσω δύο «μακρών τειχών».

Η άποψη ότι ο Πειραιάς ήταν κάποτε νησί εμφανίζεται εξάλλου και στο λεξικό του Σουίδα (ή Σούδα) που χρονολογείται στον 10ο αιώνα.